Geluidsisolatie voor vloeren, wanden en plafonds die echt werkt

De eerste vraag die we ons moeten stellen is "hebben we te maken met luchtgeluid, contactgeluid of een combinatie van beiden?"

Beide types vereisen een andere aanpak.

Luchtgeluid of airborne noise

De geluidsbron brengt de omliggende luchtdeeltjes aan het trillen.

De trillende luchtdeeltjes kunnen direct op onze trommelvliezen vallen of eerst nog in de zendruimte tegen een wand of vloer botsen en in de ontvangstruimte als geluid afstralen.

Contactgeluid of structureborne noise

Een impact brengt een gebouwdeel aan het trillen. Het trillende bouwdeel straalt geluid af door op zijn beurt de omliggende luchtmoleculen aan het trillen te brengen.

Verschillen in geluidsdrukniveaus dankzij geluidsisolatie *

• 1 dB verbetering is onhoorbaar
• 3 dB verbetering is net merkbaar
• iedereen zal 5 dB verschil duidelijk opmerken
• 10 dB verbetering komt overeen met een halvering van het geluid
• 20 dB verbetering komt overeen met een kwart van het geluid

* in ideale luisteromstandigheden met een koptelefoon waarbij de geluiden kort na elkaar worden afgespeeld

dB, dB_A, R_W, R_A, R_Atr , ∆R_w, D_nT,w,D_A,  ∆L_w, D_A , L’_nT,w, ….  zie je door het bos door de bomen nog?

Van zodra het over geluidsisolatie gaat zijn de decibellen en  akoestische grootheden nooit veraf en durft er al eens verwarring ontstaan.

Grootheden luchtgeluid R_W,R_A, R_Atr, ∆R_w, D_nT,w,D_A

• R_W,R_A, R_Atr, R_A,50    zijn labogrootheden en karakteriseren de akoestische prestaties van materialen/opbouwen

• ∆R & ∆R_w karakteriseren de geluidsisolatiewinst dankzij een voorzetwand of zwevende dekvloer

Labogrootheid wil zeggen dat er enkel geluidstransmissie van zendruimte naar ontvangstruimte mogelijk is via het geteste materiaal/opbouw.

_{R slaat op een reductie, dus hoger hoe beter}

_{De grootheden met een A in de index houden rekening met de oorgevoeligheid.}

• R_W  62 dB = luide popmuziek in de zendruimte is onhoorbaar in de ontvangstruimte

• R_W  57dB = popmuziek op normaal volume in de zendruimte is onhoorbaar in de ontvangstruimte

• R_W  52dB = popmuziek op normaal volume in de zendruimte is nog net hoorbaar in de de ontvangstruimte

• R_W  47dB = een conversatie op luide toon in de zendruimte is nog net hoorbaar in de ontvangstruimte

• R_W  42d = een conversatie op normale toon in de zendruimte is nog hoorbaar in de ontvangstruimte

• R_W  37dB = een conversatie op normale toon in de zendruimte kan woordelijk gevolgd worden in de ontvangstruimte

Labogrootheden zijn zo maar te vertalen naar een in-situ situatie.

• D_nT,w, D_A zijn in-situ grootheden en karakteriseren de geluidisolatie tussen de ruimtes

In een woning of appartement is er in tegenstelling tot in het akoestisch labo niet enkel transmissie doorheen de gemene muur of woningscheidende verdiepingsvloer mogelijk.

Andere mogelijke transmissiewegen worden verder op deze pagina besproken.

D slaat op een difference in geluidsdrukniveau tussen de zendruimte en de ontvangstruimte, hoe hoger hoe beter.

Grootheden contactgeluid: L_n, L_n,w, ∆L ,∆L_w, L_I,50

• Labogrootheden L_{n &} L_n,w, karakteriseren de akoestische prestaties van een vloer met de klopmachine als bron

L slaat op level, omdat het over een niveau gaat geldt hoe lager hoe beter?

De klopmachine genereert een breed spectrum aan trillingen terwijl de door voetstappen genereerde trillingen laagfrequent zijn. We gebruiken de grootheid L_I,50 als het om het geluid van voetstappen gaat.

• De labogrootheden  ∆L & ∆L_w karakteriseren het aantal dB contactgeluidisolatiewinst dankzij een zwevend dekvloer 

Omdat het over een geluidsisolatiewinst gaat geldt hoe hoger hoe beter?

• In-situ grootheid L’_nT,w = zowel directe als flankerende transmissie van contactgeluid tussen 2 ruimtes 

We zijn bezig met een logaritmische  en niet met een lineaire schaal !!!!!!!!!!!!

• reductie 10 dB = 1/10 van het geluid dat invalt op het testelement wordt doorgelaten
• reductie 20 dB = 1/100 wordt doorgelaten
• reductie 30 dB = 1/1000 wordt doorgelaten
• reductie 40 dB = 1/10.000 wordt doorgelaten
• reductie 50 dB = 1/100.000 wordt doorgelaten
• reductie 60 dB = 1/1000.000 wordt doorgelaten

De geluidsisolatie verbeteren met 10 dB is niet altijd even eenvoudig.

Ze verbeteren van 30 naar 40 dB is veel gemakkelijker dan ze van 50 dB naar 60 dB te verbeteren.

Geluidsisolatie: hoe werkt het?

De geluidsisolatie bestaat niet !!!!!!!!!!!

Er is steeds een zekere mate van geluidsisolatie in functie van de frequentie van het stoorgeluid en de hoek waarmee de geluidsgolf invalt.

Laagfrequent geluid isoleren is veel moeilijker dan midden- of hoogfrequent geluid isoleren.

Geluidsisolatie vs geluidsabsorptie

Materialen die geluid isoleren zijn zwaar en luchtdicht en zullen bijgevolg geen geluid absorberen maar eerder de invallende geluidsgolven reflecteren.

Materialen zoals glaswol die geluid absorberen zijn licht en poreus en zullen bijgevolg geen geluid isoleren.

Toch worden overal rotswol, glaswol en vlokkenschuim als geluidsisolatie aangeprezen en verkocht.

Hou rekening met de kenmerken van de bron.

Laagfrequent geluid isoleren vereist een andere aanpak dan midden- of hoogfrequent geluid.

Hebben we te maken met luchtgeluid of contactgeluid?

Contactgeluid = een veel grotere injectie van energie in vergelijking met trillende luchtmoleculen die tegen een vloer, plafond of muur botsen. Contactgeluiden kunnen zich ver in de gebouwstructuur voortplanten

Zowel bij luchtgeluid als contactgeluid is akoestisch ontkoppelen belangrijk maar bij contactgeluid is de impact het grootst.

Stappenplan akoestische isolatie

• Stap 1: pak de bron aan

De bron aanpakken is bijna altijd de goedkoopste en de meest efficiënte methode om geluidsoverlast te reduceren.

Wanneer de bron een apparaat is kan je zoeken of er stillere apparaten op de markt zijn.

Met de buren als voornaamste stoorbron kun je in overleg gaan en hopen dat ze hun gedrag gaan aanpassen.

• Stap 2: hou het geluid daar waar het geproduceerd wordt

Met een apparaat als geluidsbron waarvan geen stiller exemplaar op de markt is kun je het apparaat akoestisch gaan omkasten.

Bij burenlawaai zou dit betekenen dat de geluidsisolatiewerken in hun woning worden uitgevoerd.

• Stap 3: beperk de geluidsafstraling

Wanneer stap 1 en 2 geen soelaas brengen/mogelijk zijn dien je maatregelen te nemen in je eigen woning om de akoestische isolatie te verbeteren.

Bij stap 3 is het belangrijk om bij het ontwerpen van de oplossingen om rekening te houden met:

• De stoorbron
• De randvoorwaarden die de woning stelt
• Alle geluidstransmissiewegen
• De akoestische comforteisen van de bewoners

Hou rekening met de randvoorwaarden die de woning stelt

Elke woning is uniek en de ene woning stelt ons al voor grotere uitdagingen dan de andere.

Voorbeelden:

• Ramen en deuren die tot tegen een flankerende wand lopen waardoor er geen voorzetwand meer tegen die flankerende wand geplaatst kan worden
• Het gebouwelement, bijvoorbeeld een houten verdiepingsvloer, kan de extra belasting niet dragen
• EPB-eisen

Hou rekening met alle transmissiewegen

Er is niet alleen geluidstransmissie mogelijk via de woningscheidende muren of vloeren maar ook via flankerende wegen.

Geluidsisolatie vereist altijd een goede lekdichtheid

Elk luchtlek is een geluidslek

Voorbeelden zijn:

• De kier onder de voordeur/deuren slaapkamers
• Opengaande delen van ramen waar de voegdichting onvoldoende wordt aangedrukt
• Schuifraam met borstelsysteem
• Een niet gepleisterde muur
• ….

Luchtlekken hebben een serieuze impact op de geluidsisolatie. Van zodra je meer dan 40 dB aan directe luchtgeluidsisolatie moet behalen is een goede lekdichtheid een absolute vereiste.

de verhouding oppervlakte luchtlekken t.o.v. de totale oppervlakte van het bouwelement bepaalt de maximaal bereikbare luchtgeluidsisolatie

Uitgangspunt: zonder luchtlekken is de R_w van het bouwelement 60 dB (dit is een goede geluidsverzwakkingsindex) dan wordt dit met lekken:

• maximaal 40 dB indien 0,01% van de oppervlakte een luchtlek vormt
• maximaal 30 dB indien 0,1% van de oppervlakte een luchtlek vormt
• maximaal 20 dB indien 1% van de oppervlakte een luchtlek vormt

Niet elk luchtlek is een geluidslek

Maak ik een gat van 50 cm² in een muur en hang ik er vervolgens een luchtdichte folie voor dan hebben we geen luchtlek meer maar wel nog altijd een groot geluidslek omdat de oppervlaktemassa van de folie veel kleiner is dan die van de rest van de muur.

De zwakste schakel bepaalt de samengestelde geluidsisolatie

Als we de samengestelde geluidsisolatie van een muur + voorzetwand van 2.54 x 6m met een gewogen geluidsverzwakkingsindex van 60 dB nemen die we slechts tot tegen een bestaand verlaagd plafond laten lopen waardoor we met een akoestisch lek zitten.

Laten we als oppervlakte van het lek 30 cm x 6 m nemen en dit een gewogen geluidsverzwakkingsindex  van 45 dB toekennen dan krijgen we als samengestelde geluidsverzwakkingsindex van 54 dB.

6 dB verlies door het akoestisch lek. De voorzetwand zorgt voor een winst van 9 dB in plaats van 15 dB.

Het heeft geen zin om dit lek te proberen compenseren door de voorzetwand performanter te maken.

Als de we voorzetwand een nog bredere spouw geven en massafolies gebruiken dan kunnen we perfomantie van de basiswand + voorzetwand opdrijven tot 65 dB.

De samengestelde geluidsisolatie wordt nu 54 dB.

Het geld dat we uitgegeven hebben aan de massafolie is weggesmeten geld omdat we de zwakste schakel niet aangepakt hebben.

Geluidsmaskering

Zelfs de beste geluidsisolatie kan niet alle stoorgeluiden volledig elimineren.

Om stoorgeluid onhoorbaar te maken, wordt vaak het achtergrondgeluidsniveau verhoogd met geluiden die over het algemeen als aangenaam en rustgevend worden ervaren, om zo de storende geluiden te overstemmen.

Een geluid wordt hoorbaar op voorwaarde dat

• Het geluidsniveau ervan moet de gehoordrempel overschrijdt.
• Het geluidsniveau ervan moet gelijk zijn aan of hoger zijn dan het aanwezige achtergrondgeluid.

Door geluidsmaskering kunnen ongewenste geluiden onhoorbaar worden gemaakt. Onze Belgische Akoestische Normen gaan steeds uit van een achtergrondgeluidsniveau van 30 dB_A. In de woningen van mensen die klagen over een gebrekkige geluidsisolatie worden vaak lagere achtergrondgeluidsniveaus gemeten.

Zelfs als het maskerende geluid het storende geluid niet volledig verhult, kan het toch de aandacht afleiden.

Het maskerende geluid moet continu en zo neutraal mogelijk zijn. Daarom worden meestal ruisgeluiden gebruikt in plaats van muziek, aangezien muziek kan variëren in volume en frequentie, waardoor het minder geschikt is voor maskering.

De meeste mensen ervaren minder hinder van een constant geluid dan van fluctuerend geluid (aan/uit - luid/stil). Mensen die naast een snelweg wonen zeggen vaak dat ze het geluid ervan niet meer horen.

Een storend geluid wordt volledig overstemd door achtergrondgeluid wanneer het 10 dB_A zachter is dan het omgevingsgeluidsniveau. Zelfs als je je erop zou concentreren dan nog is het onhoorbaar geworden. Als het achtergrondgeluidsniveau minder dan 10 dB hoger is dan het stoorgeluid dan kun je het stoorgeluid wel nog oppikken als je je concentreert. Mensen met een overdreven focus op het stoorgeluid zijn vaak teleurgesteld in de resultaten van geluidsisolerende ingrepen als ze niet voor maskeergeluid zorgen.

Zelfs een kleiner geluidsverschil kan de aandacht al afleiden van de  storende geluiden.

Sommige contrasterende stoorgeluiden kunnen wel nog steeds hoorbaar zijn bij een geluidsniveauverschil van meer dan 10 dB_A . Voorbeeld van contrasterende geluiden = laagfrequent gezoem als stoorbron en een maskeergeluid zoals blauwe ruis dat nauwelijks laagfrequente componenten bevat.

Meest gebruikte ruissignalen

Door de verschillende manieren waarop mensen geluid ervaren, is het essentieel om te experimenteren met verschillende soorten maskeergeluiden om te ontdekken wat voor jou werkt.

Er bestaan talloze geluidsopwekkende apps en afspeellijsten op bijvoorbeeld Spotify waar je deze ruissiganalen kunt vinden.

Het meest geschikte ruissignaal varieert afhankelijk van de context en de persoon.

Als het stoorgeluid een specifieke spectrale component heeft, kan bruine ruis of blauwe ruis de beste optie zijn om te maskeren.

Bij storende geluiden met een dominante laagfrequente component, zoals bij langzaam rijdende vrachtwagens, is bruine ruis ideaal om het schommelende verkeersgeluid te maskeren.

Witte ruis en roze ruis zijn geschikt voor breedbandige geluiden. Het gebruik van speakers die lage frequenties goed kunnen weergeven is essentieel, waardoor een systeem met een subwoofer aan te raden is.

Een akoestisch harde ontvangstruimte doet de geluidsisolatie slechter lijken dan ze in werkelijkheid is

Door de akoestiek van de ontvangstruimte aan te pakken en geluidsabsorberende materialen te voorzien gaat de geluidsisolatie beter lijken dan ze is.

Geluid is niet alleen fysica maar ook emotie 

Geluidsoverlast ervaren is persoonsgebonden. Waar de ene persoon zich blauw ergert aan een geluid heeft een ander er totaal geen last van.

Op dat moment betreden we wat ik vaak ervaar als het "glibberige pad van de psycho-akoestiek", want hoe vertel je een adviesklant dat het niet echt een issue van geluidsisolatie is, maar dat je de indruk hebt dat het eerder een overgevoelig reageren is op bepaalde geluidsprikkels.

Op de pagina "omgaan met geluidshinder lees je hier meer over".

Muren akoestisch isoleren

Dan hebben we het meestal over vrijstaande voorzetwanden in stijl- en regelwerk.

Met deze oplossing zijn directe geluidsisolatiewinsten tot meer dan 25 dB haalbaar

Op de pagina "geluidsisolatie voor muren" lees je hier alles over

Vrijblijvende hulp bij het ontwerpen van geluidsisolerende voorzetwanden

Ik adviseer bij het ontwerpen van geluidsisolerende oplossingen op basis van onze ontkoppelingsmaterialen en bereken de benodigde hoeveelheden en materiaalkost.

Geluidsisolatie voor plafonds

Dan hebben we het meestal over plafonds die met akoestische plafondhangers verbonden zijn met de verdiepingsvloer.

Op de pagina "geluidsisolatie voor plafonds" lees  je hier alles over.

Vrijblijvende hulp bij het ontwerpen van geluidsisolerende plafonds 

Ik adviseer bij het ontwerpen van geluidsisolerende oplossingen op basis van onze ontkoppelingsmaterialen en bereken de benodigde hoeveelheden en materiaalkost.

Contactgeluidsisolatie vloer

Een zwevende dekvloer reduceert zowel de overdracht van  contactgeluid als luchtgeluid.

Er zijn droge zwevende dekvloeren waarbij we droog plaatmateriaal zoals OSB en/of gipsvezelplaat gebruiken en traditionele zwevende vloeren met een zand/cement chape.

Dunne akoestische ondervloeren hebben hun nut maar je kunt er niet echt voetstappen mij isoleren.

Op de pagina "geluidsisolatie vloer" lees  je hier alles over.

Vrijblijvende hulp bij het ontwerpen van zwevende dekvloeren

Ik adviseer bij het ontwerpen van geluidsisolerende oplossingen op basis van onze ontkoppelingsmaterialen.

Box-in-box geluidsisolatie

Een speciale techniek die vooral wordt toegpast in slaapkamers in woningen met veel flankerende geluidstransmissie in de akoestisch doos-in-doos.

Alle muren worden voorzien van geluidsisolerende voorzetwanden en ook de vloeren en het plafond worden aangepakt.

Op de pagina "box-in-box " lees  je hier alles over.